Henri Fester en zijn hôtel (de Kunsthumaniora)

Hôtel Fester

[veel info ontleend aan de bijdrage op vioe van de hand van Jo Braeken]

Halverwege de 19de eeuw stond tussen (wat nu) de Karel Oomsstraat en de Korte Lozanastraat (zijn) een landhuis. Deze wijk, rond de “Warande” (het huidige Koning Albertpark), ontwikkelde zich in de tweede helft van de 19e eeuw tot een exclusieve woonbuurt, zeker toen zich daar rond de eeuwwisseling enkele  van de meest vooraanstaande Duits-Antwerpse families vestigden: Osterrieth, Kreglinger, Fuhrmann, Von der Becke… Bij hen voegde zich Henri Fester die het bestaande gebouw tussen 1892 en 1910 in meerdere fasen liet verbouwen en uitbreiden tot het huidige kasteel Fester (neo-Vlaamse-renaissancestijl, architect Henri Thielens). Kort na z’n voltooiing werd het door beschietingen van de Duitse legers (8-9 oktober 1914) quasi totaal verwoest.

De familie Fester liet het herbouwen. In de periode na WO II  huisvestte het gebouw het Rijksinternaat voor Schipperskinderen of de “Schippersschool”, en vanaf 1984 het Rijksinstituut voor Kunstsecundair Onderwijs, vandaag de campus beeldende en audiovisuele kunst, drama en muziek van de Kunsthumaniora.

Henri Fester

Henri Fester (1849-1939) was zakenman, een belangrijk promotor en mecenas van de muziek en de beeldende kunsten, en een prominent lid van de Duitse kolonie in Antwerpen. Zijn vader Jules Fester had zich in 1840 vanuit Frankfurt in Antwerpen gevestigd. Na studies in zijn geboortestad Antwerpen en in Zwitserland, richtte Henri Fester in 1874 samen met Adolf Mund de verzekeringsmaatschappij Mund & Fester op, gevestigd aan de Groenplaats, die in 1876 een nog steeds actief filiaal opende in Hamburg. Hij was medestichter van de Société de Musique en van de Koninklijke Maatschappij der Nieuwe Concerten (1903-36), één van de belangrijkste concertverenigingen in België die belangrijke dirigenten en solisten naar Antwerpen uitnodigde, waaronder de componisten Gustav Mahler, Sergei Prokofiev, Sergei Rachmaninov en Igor Stravinsky. Lodewijk Mortelmans, en later Lodewijk De Vocht treffen wij hier als voorzitters aan. Daarnaast liet Fester zich opmerken als regeringscommissaris van het Koninklijk Vlaams Muziekconservatorium, als stichter en geldschieter van de Bachvereniging, het Toonkunstenaarsverbond, en als lid en begunstiger van de Antwerpse kunstenaarsvereniging Kunst van Heden/L’Art Contemporain (1905-55), opgericht ter promotie van de eigentijdse Belgische kunst.

Kunst van Heden/L’art Contemporain

Carlito Grisar was in 1905 de grote initiatiefnemer. Naast Henri Fester, waren ook Emmanuel De Bom, Max Elskamp en Max Rooses, en iets later  Frédéric Speth bij de allereersten. De promotie van hedendaagse kunst en ondersteuning, aanmoediging van de kunstenaars, was het doel. Kunst van Heden trok vooral de aandacht door haar jaarlijkse salons en retrospektieve tentoonstellingen. De eerste expositie in het Museum van Schone Kunsten was volledig gewijd aan de Antwerpse kunstenaars Hendrik Leys en Hendrik de Braekeleer. De volgende jaren werd er aandacht besteed aan werken van o.a. Vincent Van Gogh, Jacob Smits, Rik Wouters, Emile Claus, James Ensor, Eugène Laermans, Walter Vaes, Xavier Mellery…

 

Over het gebouw: Het kasteel Fester behoort tot de belangrijkste re alisaties van architect Henri Thielens, die in Antwerpen actief was in de periode 1880-1914, vooral als ontwerper van klassieke burgerhuizen. Zijn eerste opdrachten voor Henri Fester waren in 1892 de uitbreiding van het bestaande landhuis met een salon en orangerie aan de achterzijde, en in 1899 de plaatsing van het tuinhek met poorten. De belangrijkste ingreep bestond uit de volledige heropbouw van het voorgevelfront in 1900, gepaard met een belangrijke verbouwing en herinrichting van het interieur zoals de nieuwe vestibule en traphal. In 1902 volgde de verbouwing van een bestaand bijgebouw tot stallingen en remise, en in 1908 de toevoeging van een kleine annex met badkamers tegen een van de zij- of achtergevels. Het ontwerp uit 1910 voor de nieuwe wintertuin en het muzieksalon, die tegen de middenpartij van de achtergevel werden aangebouwd, is toe te schrijven aan de architect Joseph Hertogs. Deze fraaie, overkoepelde rotonde uit ijzer en glas, rustend op een open colonnade, werd overigens in 1929 al weer gesloopt.

ontwerptekening wintertuin, courtesy of de leerkrachten geschiedenis van de!Kunsthumaniora

In 1911 liet Fester door Hertogs nog twee herenhuizen in de Van Putlei ontwerpen, die daar nog steeds te bewonderen zijn.

One thought on “Henri Fester en zijn hôtel (de Kunsthumaniora)”

  1. Het kasteel Fester is een verbouwing van het kasteeltje dat Nicaise De Keyser hier liet bouwen. Het hekken langs de straatzijde is nog grotendeels van J. Schadde uit de tijd van De Keyser.
    Rechts van het kasteel stond het imposante landhuis van Mevr. van Eersel. gehuwd met de kunstschilder Karel Ooms

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *